สมุนไพรน่ารู้ (History of herbs)

ชื่อสามัญ               White Mugwort ชื่อวิทยาศาสตร์     Artemisia  lactiflora Wall ชื่อเรียกอื่น             โกศจุฬาลัมพา  , เซเลอรี่ ลักษณะทางพฤกษศาสตร์     เป็นพืชล้มลุก  กอคล้ายๆ ใบบัวบก  หรือไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 0.5 – 1 ฟุต รากหรือเหง้าใหญ่กระจายกว้าง  แตกกิ่งก้านหนาแน่นแผ่กว้างคลุมดินคล้ายกับต้นบัวบก  ใบรูปรีขอบจักเป็น 5 แฉก  ทรงใบเหมือนใบขึ้นฉ่าย เนื้อใบหนา มีกลิ่นหอม  รสขมเล็กน้อย  ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดปลูกขึ้นได้ในดินทั่วไป สามารถปลูกลงดินกลางแจ้งและปลูกลงกระถางตั้งในที่มี  แสงแดดส่องถึงตลอดวัน  โดยสามารถแยกกิ่งที่แก่ หรือรากไปปักชำได้อีกด้วย   นับเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์และเหมาะกับการปลูกไว้ติดบ้านอย่างยิ่ง                  จิงจูฉ่าย   เป็นผักที่ชาวจีนนิยมปลูกเพื่อนำไปปรุงเป็นอาหารรับประทานกันอย่างแพร่หลาย  ส่วนใหญ่จะเอายอดอ่อน หรือทั้งต้นนำมาทำต้มเลือดหมูกินกับข้าวสวยร้อนๆ อร่อยมาก  ซึ่งแพทย์จีนเชื่อว่า จิงจูฉ่าย  เป็นยาเย็น (หยิน)  เมื่อกินแล้วจะช่วยแก้ไขได้  บำรุงปอด ฟอกเลือด  ทำให้เลือดไหลเวียนดี  ต้นและใบมีน้ำมันหอมระเหยประกอบด้วย  ไลโมนีน, ซิลีนีน และสารไกลโคไซด์ ชื่อ อะพิอิน มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต ทำให้เส้นเลือดขยายตัว ช่วยขับลมในกระเพาะอาหารลำไส้…

หนานเฉาเหว่ย ชื่อเรียกอื่น             หนานเฝยเฉ่า ถิ่นกำเนิด               ประเทศจีน การขยายพันธุ์       ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด   ตอนกิ่ง  ปักชำกิ่ง  ขึ้นง่ายมาก หนานเฉาเหว่ย  มีถิ่นกำเนิดจากประเทศจีน  ไม่ทราบที่มาว่าใครเป็นคนนำเข้ามา  ถูกนำมาขยายพันธุ์ในประเทศไทยหลายปีแล้ว    “ใบสดของหนานเฉาเหว่ย”   มีรสขมจัด  แต่เมื่อเคี้ยวและกลืนสักครู่จะมีรสหวานในปากและคอ เป็นพืชล้มลุกมีใบเลี้ยงคู่  เป็นไม้ยืนต้น สูง 6-8 เมตร  เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับรูปรี ปลายแหลมโค้นเกือบมน ใบอ่อนและใบแก่มีรสขมจัด  ดอกออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง แต่ละช่อประกอบด้วยดอกย่อยจำนวนมาก  มีสีขาว  ส่วนผล ทรงกลม  มีเมล็ดและดอกออกเรื่อยๆ ประโยชน์ทางยา  ใบสดหนานเฉาเหว่ย ตามตำราจีนระบุว่า เป็นยาช่วยลดน้ำตาลในเลือดหรือโรคเบาหวาน โรคเก๊าต์ ลดความดันโลหิตสูง  ให้นำใบสด 5-7 ใบ ต้มกับน้ำ 1 ลิตร  ต้มด้วยไฟปานกลาง 15-20  นาที   แล้วดื่มขณะอุ่นครั้งละ 1 ถ้วยกาแฟ  หรือครึ่งแก้วน้ำดื่ม   วันละ 2 เวลา  ก่อนอาหารเช้า-เย็น  ประมาณ 1 สัปดาห์  อาการที่เป็นจะดีขึ้น หลังจากนั้นดื่มบ้างหยุดบ้างเพื่อควบคุมอาการไว้ ไม่จำเป็นต้องกินติดต่อกันเป็นประจำ เพราะหากน้ำตาลในเลือดลดมากเกินไปจะมีอาการวูบได้   ไม่แนะนำให้รับประทานต่อเนื่องนานๆ  แต่ควรมีช่วงหยุดพักยาบ้าง   เนื่องจากไม่มีข้อมูลความปลอดภัยในระยะยาว  เช่น กินวันเว้นวัน หรือ  10  วัน  เว้นพัก  3  วัน รักษาอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ปวดตามข้อ…

ฝาง ชื่อวิทยาศาสตร์                     Caesalpinia  sappan L. ชื่อวงศ์                                    Legumiosae ชื่ออื่นๆ                                   ฝางส้ม   ฝางเสน   หนามโค้ง   ขวาง  ง้าย ลักษณะทางพฤษศาสตร์     เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง  สูงประมาณ 5 – 13 เมตร  เป็นไม้ผลัดใบไม้พุ่มกึ่งไม้เถา  แก่นและเนื้อไม้แบ่งออกเป็น    ถ้าแก่นและเนื้อไม้มีสีแดงเข้ม  รสขมหวาน เรียกว่า “ฝางเสน” และถ้าแก่นมีสีเหลืองส้ม รสฝาดขื่น จะเรียกว่า “ฝางส้ม” ใบ    ลักษณะใบประกอบแบบขนนกสองชั้นเรียงสลับกัน   แกนช่อยาว 8-20 มม. ช่อใบย่อย 8-15 คู่ แต่ละช่อใบ มีใบย่อย 5-18 คู่ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ เกลี้ยงหรือมีขนประปรายทั้งสองด้าน  หูใบยาว 3-4 มม. ผล    เป็นฝักรูปขอบขนาน  แกนรูปใข่กลับ แบนแข็งเป็นจะงอยแหลม มีสีน้ำตาลเข้ม กว้าง 3-4 ซม.  ยาว 5-8.5 ซม. สรรพคุณ   ตำรายาไทย เนื้อไม้ เป็นยาขับระดูอย่างแรง แก้ท้องร่วง แก้ธาตุพิการ แก้ร้อนใน แก้โลหิตออกทางทวารหนักและทวารเบา แก้โลหิตตกหนัก เป็นยาขับเสมหะ เนื้อไม้จะเป็นส่วนผสมหลักในยาหลังคลอดบุตร ผสมกับปูนขาว นำมาบดทาหน้าผากหลังคลอดบุตรช่วยให้เย็นศีรษะ และลดอาการเจ็บปวด แก่น       …

มะกรูด ชื่อภาษาอังกฤษ   Kaffir lime,Leech lime, Mauritius papeda ชื่อวิทยาศาสตร์   Citrus x hystrix L. ชื่ออื่นๆ    มะขูด มะขุน (ภาคเหนือ) ,บักกรูด (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ),ส้มกรูด ส้มมั่วผี (ภาคใต้) ลักษณะ   เป็นพืชที่จัดอยู่ในตระกูล ส้ม (Citrus)                          มะกรูดถือได้ว่าเป็นสมุนไพรที่อยู่ใกล้ตัวมากที่สุด และในหลายๆบ้านจะนิยมปลูกมะกรูดไว้ เนื่องจากมะกรูดนั้นมีประโยชน์อยู่มากมายตั้งแต่ใบ ผล และยังมีกลิ่นหอมอีกด้วย นอกจากชื่อมะกรูดแล้วยังมีชื่ออื่นๆอีกว่า ส้มกรูดหรือมะขุนซึ่งจะเรียกแตกต่างกันออกไป                   มะกรูดเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กมีหนาม กิ่งและใบมีสีเขียว ภายในมีต่อมน้ำมันมีกลิ่นหอม มะกรูดมีดอกสีขาว ผลสีเขียว ผลขรุขระ เมื่อสุกจะเป็นสีเหลือง มะกรูดมีสรรพคุณมากมายน้ำมะกรูดสามารถช่วยรักษาชันนะตุ และรักษารังแคได้ เพียงใช้น้ำคั้นมะกรูดสระผมอย่างเป็นประจำนอกจากจะช่วยรักษาได้แล้วยังทำให้ผมแข็งแรง ผมหนาดกดำ แต่จะต้องใช้มะกรูดไม่สุก อีกสิ่งหนึ่งที่มะกรูดช่วยได้ก็คือสุวคนธบำบัด มะกรูดมีน้ำมันหอมระเหยจากเปลือกผลสดสามารถนำมาใช้แต่งกลิ่นของสบู่และยาสระผมได้ เมื่อดมน้ำมันหอมระเหยของมะกรูดจะช่วยลดอาการซึมเศร้า นอกจากนี้แล้วมะกรูดยังเป็นยาบำรุงหัวใจ แก้เสมหะ ขับลมในลำไส้ เพียงฝานเอาผิวมะกรูดที่สุกเป็นชิ้นเล็กๆ ประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ จากนั้นเติมพิมเสนหรือการบูร 1 หยิบมือ ผสมกับน้ำเดือดจากนั้นแช่ทิ้งไว้และดื่มแต่น้ำ รับประทานครั้งละ 1-2 ครั้ง หรือจะรับประทานวันละ 2-3 ครั้ง/วันก็ได้ มะกรูดเป็นสมุนไพรที่หาง่าย และมีราคาไม่แพงนอกจากจะทำให้ผมดกดำเงางามแข็งแรงแล้ว ยังมีส่วนช่วยในเรื่องอื่นๆอีกมากมาย ได้ชื่อว่าเป็นสมุนไพรอย่างไรเสียก็มีผลดีต่อร่างกายเนื่องจากเป็นวัตถุดิบจากธรรมชาติ  ส่วนที่นำมาใช้ คือ ราก ใบ ผล ผิวจากผล ราก  :  ช่วยแก้ฝีภายใน  แก้เสมหะเป็นพิษ ช่วยกระทุ้งพิษ ใบมะกรูด…